Odrobaczanie psa – Jak często i czym zwalczać pasożyty?

16 sierpnia 2020
odrobaczanie-psa-1200x744.jpg

Obok szczepień, odrobaczanie psa jest jednym z najważniejszych zabiegów, który powinien być regularnie wykonywany. Zarobaczone zwierzę uwalnia pasożyty wraz ze swoimi wydzielinami i wydalinami, powodując zanieczyszczenie środowiska i zarażenie zwierząt oraz ludzi ze swojego otoczenia. Systematyczne odrobaczanie psa pozwala więc chronić nie tylko Twojego pupila, ale także pozostałych domowników przed zagrożeniem ze strony pasożytów.

Odrobaczanie psa – najczęstsze pasożyty

  • Pasożyty zewnętrzne
    • Pchły
    • Wszy i wszoły
    • Kleszcze
    • Świerzbowce
    • Nużeńce
  • Pasożyty wewnętrzne
    • Nicienie – m.in. glisty, włosogłówki, tęgoryjce
    • Tasiemce – m.in. tasiemiec psi, tasiemiec bąblowcowy, tasiemiec kręćkowy
    • Wiciowce – m.in. lamblia

Jak może dojść do zarażenia?

  • Przez kontakt bezpośredni – dotyczy głównie pasożytów zewnętrznych
  • Przez powłoki zewnętrzne – do zarażenia może dochodzić w wyniku ukąszeń stawonogów, będących wektorem pasożyta (np. kleszczy – Babeszjoza, Erlichioza, Hepatozoonoza; komarów – Dirofilarioza)
  • Drogą pokarmową – główna droga zarażenia pasożytami wewnętrznymi. Do inwazji może dochodzić w wyniku zjedzenia postaci inwazyjnych pasożyta razem z zanieczyszczonym pokarmem lub wodą, roślinami, pchłami, gryzoniami, ptakami, odchodami innych zwierząt.
  • Drogą laktogenną – w czasie laktacji wraz z mlekiem wydalane są inwazyjne larwy pasożytów (m.in. glisty psiej), w wyniku czego dochodzi do zarażenia szczeniąt pijących mleko od zarażonej suki
  • Drogą śródmaciczną – dochodzi do zarażenia płodów w łonie matki. U dorosłych psów w tkankach znajdować się mogą otorbione larwy glisty psiej, zwane „larwami drzemiącymi”, które są niedostępne dla leków przeciwpasożytniczych. W czasie ciąży u suki, pod wpływem hormonów ciążowych, dochodzi do uaktywnienia takich larw i ich wędrówki przez układ krwionośny do łożyska, gdzie dochodzi do zarażenia płodów. Z tego powodu wszystkie szczenięta, również te pochodzące od odrobaczonych suk, mogą urodzić się zarażone glistnicą i powinny zostać odrobaczone.

Objawy inwazji pasożytniczych

Objawy inwazji pasożytniczych mogą być różne i zależą m.in. od rodzaju pasożyta, nasilenia inwazji, wieku zwierzęcia oraz jego stanu zdrowia. Do najczęstszych zaliczamy: apatię, „saneczkowanie” (tarcie zadem o podłoże spowodowane świądem w okolicy odbytu), wzdęcia, nudności, wymioty i biegunkę o różnym nasileniu, kaszel, duszność, pogorszenie jakości sierści, świąd, zmiany skórne, spadek masy ciała, osłabienie wzrostu i rozwoju, objawy neurologiczne, spadek odporności. Czasem można również zaobserwować obecność pasożytów lub ich fragmentów w kale zwierzęcia, jednak ich brak nie świadczy o braku inwazji.

Ochrona przeciw pasożytom

Ochrona zwierzęcia przeciw pasożytom może polegać na ograniczeniu lub likwidacji już istniejącej inwazji (w przypadku zwierząt już zarobaczonych) lub na zabezpieczeniu pupila przed wystąpieniem inwazji (profilaktyka). Na rynku istnieje wiele preparatów o różnym czasie i spektrum działania. Wyróżniamy:

Preparaty przeciw pasożytom zewnętrznym:

  • Preparaty typu spot-on (np. Advocate, Advantix*, Fiprex, Frontline, Stronghold, Vectra 3D, Bravecto Spot-on) – preparaty takie są zwykle pakowane w pipetki, zawierające dawkę leku dopasowaną do konkretnego przedziału wagowego zwierzęcia. W trakcie aplikacji należy zużyć całą zawartość takiej pipetki, zakraplając ją na skórę grzbietu zwierzęcia. Zwierzę, u którego stosuje się środek tego typu, nie powinno być kąpane 2 dni przed oraz 2 dni po jego aplikacji. Jednokrotne zakroplenie zabezpiecza zwykle zwierzę przed inwazją kleszczy na okres 4 tygodni (z wyjątkiem Advocate, Stronghold), a pcheł na okres 4 lub 8 tygodni (w zależności od preparatu) oraz wszołów. Nieco dłużej działa Bravecto Spot-on, które zapewnia ochronę przeciw pchłom i kleszczom przez 12 tygodni. W zależności od zastosowanej w preparacie substancji czynnej, jego działanie może również obejmować niektóre pasożyty wewnętrzne: nicienie jelitowe i sercowe, świerzbowce (Advocate, Stronghold) oraz nużeńce (Advocate).
  • Spraye (np. Fiprex, Frontline, Sabunol) – preparaty takie pakowane są zwykle w butelki z pompką i dozownikiem. Stosuje się je poprzez odgarniecie sierści pupila i spryskanie środkiem powierzchni jego skóry. Dawkowanie zależy od wagi zwierzęcia i przelicza się je na liczbę naciśnięć pompki dozownika. Preparaty takie działają zwykle przez okres 4 tygodni na kleszcze i przez okres 8 tygodni na pchły. Spektrum działania takich środków może być również nieco szersze, w zależności od zawartej substancji czynnej.
  • Obroże (np. Foresto, Kiltix) – po wyjęciu z hermetycznego opakowania obrożę należy założyć ta szyję psa w taki sposób, by jak największa jej powierzchnia miała kontakt ze skórą pupila. Po założeniu obroże takie działają zwykle przez kilka miesięcy (Kiltix i Foresto zabezpieczają przez okres 7 miesięcy przed inwazją pcheł i kleszczy).
  • Tabletki do żucia (np. Bravecto, Simparica, NexGard, Bravecto Plus, Simparica Trio, NexGard Spectra) – preparaty te występują w formie smacznych tabletek, zwykle chętnie zjadanych przez psy. Zapewniają one ochronę przeciw pchłom i kleszczom przez okres odpowiednio: 12 tyg. i 8-12 tyg. (Bravecto), 5 tyg. i 5 tyg. (Simparica) oraz 5 tyg. i 4 tyg. (NexGard), działają też na nużeńce i świerzbowce. Spektrum działania preparatów Bravecto Plus, Simparica Trio oraz NexGard Spectra obejmuje również niektóre pasożyty wewnętrzne: nicienie i tęgoryjce.

*Uwaga: Preparat Advantix jest trujący dla kotów i nie powinien być stosowany, jeżeli pies ma z nimi styczność.

Preparaty przeciw pasożytom wewnętrznym:

  • Zawiesiny (np. Drontal Junior, Procox) – preparaty w formie zawiesiny. Zwykle zawierają substancje czynne o łagodnym działaniu, umożliwiając stosowanie nawet u młodych szczeniąt (od 2 tyg. życia). Ich spektrum działania jest węższe, niż preparatów przeznaczonych dla starszych zwierząt i obejmuje zwykle glisty, tęgoryjce, włosogłówki, a w przypadku preparatu Procox również kokcydia.
  • Pasty (np. Flubenol KH, Pyrantel, Vetminth) – preparaty w formie pasty do podawania doustnego. Ich spektrum działania obejmuje nicienie i tęgoryjce, a także tasiemce (Vetminth, Flubenol KH) oraz włosogłówki (Flubenol KH)
  • Tabletki (np. Aniprazol, Cestal Plus Flavour, Dehinel Plus, Drontal, Milbemax, Milpro, Pratel) – preparaty w formie tabletek. Charakteryzują się zwykle szerszym spektrum działania, obejmując nicienie, tęgoryjce, włosogłówki i tasiemce. Dehinel Plus oraz Drontal Plus działają dodatkowo również na Lamblię, a Milbemax i Milpro na nicienie sercowe z gat. Dirofilaria immitis oraz nicienie płucne. Większość z tych preparatów można stosować u szczeniąt od 3 tyg. życia.
  • Niektóre preparaty typu spot-on (np. Advocate, Stronghold) – preparaty takie są zwykle pakowane w pipetki, zawierające dawkę leku dopasowaną do konkretnego przedziału wagowego zwierzęcia. W trakcie aplikacji należy zużyć całą zawartość takiej pipetki, zakraplając ją na skórę grzbietu zwierzęcia. Zwierzę, u którego stosuje się środek tego typu, nie powinno być kąpane 2 dni przed oraz 2 dni po jego aplikacji. Działają na nicienie jelitowe, tęgoryjce, włosogłówki, nicienie sercowe z gat. Dirofilaria immitis oraz nicienie płucne. Preparaty te zapewniają również ochronę przeciw pasożytom zewnętrznym: pchły – 4 tyg., wszoły i świerzbowce. Advocate działa również na nużeńce.
  • Tabletki do żucia (Bravecto Plus, Simparica Trio, NextGard Spectra) – preparaty te występują w formie smacznych tabletek, zwykle chętnie zjadanych przez psy. Oprócz pcheł, kleszczy, nużeńców i świerzbowców ich spektrum działania obejmuje również pasożyty wewnętrzne: nicienie jelitowe i sercowe, tęgoryjce oraz, w przypadku preparatu Simparica Trio, nicienie płucne.

Jak często przeprowadzać odrobaczanie psa?

Pasożyty wewnętrzne

Pierwsze odrobaczenie powinno być przeprowadzone u szczeniąt w wieku 2-4 tyg. Kolejne odrobaczenia zależą od przyjętego kalendarza szczepień i planowane są tak, by wypadały na 7 dni przed szczepieniem. Tak więc przy szczepieniach wykonywanych w wieku 6, 9, i 12 tygodni, pies powinien zostać odrobaczony w 5., 8., i 11. tygodniu. Następne odrobaczenia przeprowadza się zwykle co miesiąc, do czasu ukończenia przez psa 6 miesiąca życia, a u psów starszych co 3-4 miesiące.

Coraz częściej regularne odrobaczanie psa „w ciemno” poprzedza się okresowym badaniem kału (dot. pasożytów wewnętrznych). W przypadku wykrycia pasożytów pozwala to na dobranie preparatu odpowiedniego do rodzaju inwazji oraz jej intensywności. Przy silnym zarobaczeniu jednokrotne podanie leku może być bowiem niewystarczające i konieczne może być podawanie kolejnych dawek przez kilka dni. Co ważne, jeśli w kale zwierzęcia nie zostaną znalezione pasożyty ani ich jaja, nie gwarantuje to, że zwierzę nie jest ich nosicielem. Nawet jeśli badanie kału dało wynik negatywny, zwierzę i tak powinno być regularnie odrobaczane.

Należy również pamiętać, że w przypadku posiadania kilku zwierząt i wystąpienia pasożytów u jednego z nich, powinno się też odrobaczyć w tym samym czasie wszystkie pozostałe.

Pasożyty zewnętrzne

Poza eliminacją pasożytów wewnętrznych powinno się również regularnie zabezpieczać psa przeciw pasożytom zewnętrznym, które mogą być przyczyną wielu chorób skórnych, a także mogą przenosić niektóre pasożyty wewnętrzne (np. kleszcze – Babesia, pchły – Tasiemiec psi). Częstotliwość stosowania środków przeciw pasożytom zewnętrznym zależy od rodzaju preparatu i została opisana wcześniej.

Oprócz regularnego odrobaczania psa, ryzyko inwazji pasożytniczych zarówno u pupila, jak i u pozostałych domowników, można zmniejszyć poprzez:

  • Mycie rąk po kontakcie z psem i przed jedzeniem
  • Mycie warzyw i owoców przed spożyciem
  • Sprzątanie psich odchodów z trawników
  • Niepozwalanie psu na kontakt z odchodami innych zwierząt
  • Ograniczenie psu dostępu do placów zabaw dla dzieci
  • Niekarmienie psa surowym mięsem
  • Uniemożliwienie psu łapania gryzoni

Copyright © 2014-2023 by Fiolka - Przychodnia weterynaryjna. Wszelkie prawa zastrzeżone. Realizacja: Michał Stokowski